Vì sao mỗi năm Việt Nam có 75.000 người tử vong do ung thư?

Một công bố mới đây của Tổ chức Y tế thế giới đã chỉ ra rằng Việt Nam hiện là quốc gia đứng thứ 78/172 quốc gia được khảo sát về căn bệnh ung thư.

Tuy Việt Nam không nằm trong tốp đầu các quốc gia mắc bệnh ung thư trên thế giới nhưng ở châu Á và Đông Nam Á, Việt Nam lại là quốc gia đứng đầu về tỷ lệ mắc căn bệnh này. Cụ thể, chỉ có vài nước láng giềng trong khu vực có tỷ lệ chết vì ung thư cao hơn Việt Nam như Lào (129/100.000) hay Myanmar (118/100.000).

Trong khi đó, các quốc gia cùng khu vực có tỷ lệ chết vì ung thư thấp hơn Việt Nam bao gồm Thái Lan (105/100.000), Campuchia (98/100.000), Malaysia (96/100.000), Philippines (94/100.000), Brunei (84/100.000), Singapore (108/100.000), và Indonesia (106/100.000).

Tuy nhiên, khi nhìn vào con số gia tăng tỉ lệ người mắc ung thư ở Việt Nam thì thật sự đáng báo động. PGS.TS Trần Văn Thuấn – PGĐ Bệnh viện K Trung ương, Viện trưởng viện Nghiên cứu phòng chống Ung thư cho biết, hiện nay trên toàn cầu có khoảng 14,1 triệu ca mới mắc hàng năm và có khoảng 8,2 triệu người tử vong mỗi năm vì căn bệnh này. Trong đó, có tới 2/3 là ở các nước có thu nhập thấp và trung bình, bao gồm cả Việt Nam.

Riêng ở nước ta, theo thống kê của ngành Ung thư và Bộ Y tế, mỗi năm chúng ta có khoảng 150.000 ca mới mắc và trên 75.000 trường hợp tử vong do ung thư. Như vậy, số người tử vong vì ung thư gấp 7 lần số người tử vong do tai nạn giao thông. Con số thực sự đáng báo động về tình hình ung thư của Việt Nam. Nó không những có dấu hiệu chững lại mà đang ngày càng gia tăng. Ngay cả những người trẻ tuổi hiện nay cũng có nguy cơ bị mắc ung thư.

Nguyên nhân gây ung thư thì đã quá rõ ràng như hút thuốc lá, uống rượu bia, tiêu thụ và sử dụng thực phẩm bẩn… Mặc dù vậy, chúng ta vẫn bất chấp tất cả chỉ vì thói quen hút thuốc, sở thích uống rượu bia và phi lợi nhuận khi buôn thực phẩm bẩn mà tự “bán rẻ” sinh mạng mình, tính mạng của đồng bảo cho “tử thần” mang tên ung thư.

Một ví dụ điển hình đó chính là việc tiêu thụ và sử dụng thuốc lá ở Việt Nam. Theo ghi nhận của Quỹ phòng chống tác hại (PCTH) của thuốc lá, các doanh nghiệp (DN) thuốc lá Việt Nam (100% vốn Nhà nước), đang đóng góp vào ngân sách Nhà nước khoảng 20.000 tỷ đồng (tương đương 1 tỷ USD) mỗi năm, tạo công ăn việc làm cho hàng triệu lao động.

Thế nhưng, hàng chục ngàn tỷ đồng thu cho ngân sách ấy chẳng “thấm” vào đâu so với chi phí người Việt Nam đang bỏ ra cho khói thuốc. Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Việt Nam là một trong 15 nước có số người hút thuốc lá cao nhất thế giới.

Tổng chi phí điều trị và tổn thất do mất khả năng lao động vì ốm đau, tử vong sớm cho 5 trong số 25 nhóm bệnh do thuốc lá gây ra đã là 23.139 tỷ đồng/năm; chưa kể chi phí người tiêu dùng bỏ ra mua thuốc lá cũng lên tới 22.000 tỷ/năm.

Không dừng lại ở đó, PGS-TS Nguyễn Thị Xuyên, Thứ trưởng Bộ Y tế kiêm Phó Chủ nhiệm Thường trực chương trình Phòng chống tác hại thuốc lá quốc gia cho biết, ở Việt Nam, thuốc lá mỗi năm đang giết chết 40.000 người và đến năm 2030 con số này có thể tăng tới 70.000 người.

Giống như câu chuyện của thuốc lá, rượu bia cũng trong tình trạng tương tự khi nước ta được xếp vào “cường quốc” tiêu thụ rượu bia trên thế giới. Bộ Y tế từng phát đi thông báo, mức độ tiêu thụ bia rượu của người Việt Nam trong 10 năm trở lại đây đã tăng gấp 2 lần. Dự báo đến năm 2025, sẽ tăng lên đến 7 lít/người/năm. Tỷ lệ tiêu thụ bia rượu của Việt Nam hiện nằm trong Top 25 của thế giới.

Một vấn đề nữa không thể không nhắc tới đó chính là tình trạng mất an toàn vệ sinh thực phẩm. Theo đó, chỉ tính riêng các vụ bê bối thực phẩm lớn được phanh phui trên báo chí, cứ bình quân 1 tháng xảy ra 2 vụ mất an toàn vệ sinh thực phẩm.

Điều đáng nói, những vụ bê bối này không chỉ được phát hiện theo kiểu mùa vụ như: bánh trung thu, mứt tết, các loại hoa quả theo mùa …mà nó còn được phát hiện tràn lan ra các loại thực phẩm phục vụ trực tiếp bữa ăn hàng ngày của các gia đình.

Đó là những vụ việc bê bối, thịt lợn nuôi bằng cám tăng trọng nhiễm thuốc kháng sinh, tôm nuôi (bơm) hóa chất, thịt gà vàng nhờ màu vàng ô hay rau tồn dư thuốc bảo vệ thực vật…

Nói như một chuyên gia đầu ngành về ung thư là: “không phải cứ ăn thực phẩm này là mắc bệnh, bởi nó còn phải tích lũy qua một thời gian dài”. Tuy nhiên, với rau xanh, thịt gà, thịt lợn thì thử hỏi với bất cứ gia đình người Việt nào là không sử dụng thường xuyên.

Như vậy, có thể thấy được rằng, bệnh ung thư gia tăng cả về tỉ lệ mắc mới và tỉ lệ tử vong đó chính là do bản thân, ý thức của mỗi người, và do chính người Việt hại người Việt chỉ vì ham lợi nhuận trước mắt.